Auteursrecht terug naar de makers

Op 30 november a.s. vergadert de Vaste Commissie voor Veiligheid en Justitie met staatssecretaris Teeven over verschillende auteursrechtelijke onderwerpen. De wereld van het auteursrecht is al jaren in beweging. Iedere nieuwe vorm van distributie levert een berg problemen op, omdat de oude, soms monopoloïde structuren niet in staat zijn zich in te stellen op nieuwe technologieën. Door sommigen wordt daarom wel gepleit voor een drastische hervorming of zelfs afschaffing van het auteursrecht. Het auteursrecht is oorspronkelijk bedoeld om diegenen die creatieve prestaties leveren zeggenschap te geven over hun werk en hen daarvoor te belonen. M.n. de muziekindustrie heeft daar een karikatuur van gemaakt. In de praktijk zijn het platenmaatschappijen, muziekuitgevers, managers en collectieve rechtenorganisaties die profiteren van de creatieve prestaties van anderen. Het auteursrecht moet daarom terug naar de makers. Vanuit die gedachte is VillaMusicRights opgericht, een innovatieve organisatie die het via een website mogelijk maakt dat artiesten hun eigen rechten beheren en zij rechtstreeks in contact komen met de gebruikers van hun muziek, een soort marktplaats dus. Wij zijn verheugd dat Eurocommissaris Kroes diezelfde gedachtegang lijkt te volgen en onlangs verklaarde dat het auteursrecht een beloningsysteem is voor artiesten en geen strafsysteem voor de burger. Maar vanuit het kabinet zijn nog weinig geluiden gehoord die wijzen op een beleid waarin innovatie en het stimuleren van vernieuwende initiatieven centraal staan. Dat betekent dat de oude structuren – althans voorlopig – in stand blijven. Dat lijkt ons onwenselijk. Wij zouden het prettig vinden als de staatssecretaris van Justitie openlijk zou willen wijzen op alternatieven, zoals het onze. Aldus worden creatieve personen minder afhankelijk gemaakt van organisaties die het eigenbelang het zwaarst vinden wegen.

Zie de toespraak van Eurocommissaris Kroes hier

TOEZICHT OP BUMA/STEMRA NAAR NMa?

Het Tweede Kamerlid Kees Verhoeven van D66 wil het toezicht op Buma/Stemra opdragen aan een nieuw te vormen toezichthouder, waarin NMa, OPTA en de Consumentenautoriteit worden ondergebracht. Verhoeven vindt dat het bestaande toezicht door het College van Toezicht Auteursrechten te weinig voorstelt.

De NMa is opgericht om de concurrentie te vergroten op markten waar marktwerking mogelijk is, waardoor keuzevrijheid en een betere prijs-kwaliteitverhouding voor de consument worden bewerkstelligd. Daarvoor was al de OPTA opgericht om toezicht te houden op de liberalisering van sectoren die voorheen werden gekenmerkt door een overheidsmonopolie, nl. die van post en telecommunicatie. Om nieuwe aanbieders een kans te geven en concurrentie tot stand te brengen, moesten tarieven en toegang tot markten worden gereguleerd. De Consumentenautoriteit is bedoeld voor collectieve consumentenbescherming. Het kabinet heeft besloten deze toezichthouders te laten fuseren, omdat hun werkterreinen gedeeltelijk overlappend zouden zijn.

Het voorstel van D66 om het toezicht op Buma/Stemra onder te brengen bij de nieuw te vormen toezichthouder verdient sympathie. De roep om stevig toezicht op Buma/Stemra is tenslotte niet van vandaag of gisteren en heeft vooral te maken met wangedrag van een organisatie tegenover haar eigen leden en tegenover haar gebruikers (omroepen, winkels, etc.). Toch is het niet logisch.
Zoals gezegd is de NMa bedoeld voor algemeen markttoezicht en de OPTA voor specifiek toezicht op één markt. Buma/Stemra onder dit toezicht brengen veronderstelt dus dat er op de markt voor de exploitatie van auteursrechten ofwel marktwerking bestaat of dat dit een sector is die geliberaliseerd wordt of moet worden. Dat is niet het geval. De overheid heeft nooit aangegeven een dergelijke markt te willen bevorderen. Naar mijn idee zou dat nu juist wel moeten gebeuren. Buma/Stemra heeft een feitelijk monopolie: deze organisatie heeft als enige een vergunning om te mogen bemiddelen bij de exploitatie van auteursrechten. Daar wringt de schoen. Monopolies kunnen markttoegang belemmeren, vrije prijsvorming tegengaan en innovatie in de weg staan.
Het lijkt mij zinvol als de overheid concurrentie gaat stimuleren door alternatieven als Creative Commons en VillaMusicRights nadrukkelijker onder de aandacht te brengen.

Minister van Justitie: Auteurs kunnen zelf rechten beheren

Tweede Kamerlid Kees Verhoeven van D66 vroeg de minister van Justitie het volgende:
Klopt het dat Buma via haar wettelijke taak rond openbaarmaking een monopoliepositie heeft waardoor muzikanten die rechten willen innen geen keuze hebben dan gebruik te maken van de diensten van Buma/Stemra?

Minister Opstelten van Justitie antwoordde op 24 augustus 2011:

Op basis van artikel 30a van de Auteurswet heeft een bedrijf dat wil bemiddeleninzake het muziekauteursrecht, toestemming nodig van de Minister van Justitie. Tot op heden is die toestemming enkel verleend aan de vereniging Buma.
Buma beschikt hierdoor in Nederland feitelijk over een monopoliepositie. Muziekauteurs zijn overigens niet verplicht om de licentieverlening inzake de uitvoering van een werk in een radio- of televisieprogramma of uitvoering in het openbaar onder te brengen bij Buma. Het staat een auteur vrij om die taak zelf ter hand te nemen.

KOSTEN VAN RECHTEN VOOR EEN KLEINE OMROEP

Radio 227 is een commerciële kabelzender die 9 jaar geleden is opgericht voor de 40+ groep als enkele 24/7 easy listening radiomuziekzender bestond. De zender heeft vanwege hoge kosten moeite het hoofd boven water te houden. Het CDA-Tweede Kamerlid Haverkamp vroeg minister Van Bijsterveldt om opheldering over de kosten. Zij antwoordde mede namens staatssecretaris Teeven van Justitie op 9 augustus jl. het volgende.

Kosten van Buma/Stemra (auteursrechten)

In 2010 konden ongeveer 850.000 kabelabonnees Radio 227 ontvangen. De zender had een gemiddeld muziekgebruik van meer dan 50%, zodat voor Buma voor 2010 de hoogste
minimumvergoeding is gefactureerd van € 14.257,05 (excl. BTW). Dat is per abonnee per jaar voor 2010 € 0,0167 en voor 2011 € 0,019. Het door Buma/Stemra voor radio- en televisieomroepen gehanteerde tarief bestaat uit een percentage van de omzet, waarbij het percentage afhankelijk is van de hoeveelheid muziek die wordt gebruikt, met een bepaald minimum. Indien er 100% muziek wordt gebruikt, is 10% van de omzet voor Buma. Daarnaast geldt er een minimumtarief dat afhankelijk is van het aantal aansluitingen en het gemiddeld muziekgebruik, hetgeen is uitgewerkt in staffels.

Sena (naburige rechten)

Radio 227 betaalt de minimumvergoeding van € 2.500,-. Voor de vaststelling van de minimumvergoeding worden de commerciële inkomsten van een radiostation als uitgangspunt genomen. De minimumvergoeding is in 2004 tot stand gekomen in overleg met de brancheorganisatie van de niet-landelijke radiostations (NLCR).

Rol overheid

De overheid heeft geen bemoeienis met de hoogte van de tarieven van bovengenoemde organisaties. De minister merkt daarbij op dat het Europese Hof van Justitie in de zaak Sena-NOS van 6 februari 2003 het aantal luisteraars als één van de criteria heeft genoemd waaraan de billijkheid van de te betalen vergoeding (het tarief) kan worden getoetst. Dit houdt in dat bij de vaststelling van de billijkheid rekening kan worden gehouden met de daadwerkelijke kijk- en luisterdichtheden. Onder omstandigheden kan volgens het Europese Hof van Justitie (Zaak Kanal 4 – TV5, 11 december 2008) het zelfs zo zijn dat het niet gebruiken van het actual audience criterium misbruik van machtspositie kan opleveren, met onbillijke tarieven als gevolg. Het ligt op de weg van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) om eventueel te beoordelen of de door beheersorganisaties gehanteerde tarieven misbruik van machtspositie vormen in de zin van de Mededingingswet. Het staat partijen vrij om de billijkheid van het tarief ter beoordeling voor te leggen aan de rechter.

Wat is een 360° deal?

Als je vroeger een contract sloot met een platenmaatschappij, ging dat over het maken van een plaat en de verdeling van de opbrengsten daarvan. Na het inzakken van de cd-markt gingen platenmaatschappijen op zoek naar nieuwe manieren van geld verdienen. Artiesten halen vaak meer inkomsten uit live optredens en merchandising, zoals de verkoop van T-shirts, dan uit de opbrengsten van cd-verkoop. Dit bracht de platenmaatschappijen op het idee om op een andere manier contracten te sluiten. Daarom worden nu contracten gesloten met artiesten waarbij ook de inkomsten uit live optredens en merchandising vallen. Dit wordt de 360° deal genoemd.

WAT IS PLAGIAAT (5)?

Bent Van Looy van Das Pop is razend op ramen- en deurenfabrikant Belisol. Het bedrijf heeft, zo gelooft de muzikant althans, de hit 'Never get enough' geplagieerd in een reclamespot. Kijk hier

WAT IS PLAGIAAT (4)?

John Lennon is niet dood. Hij leeft. Luister naar The Roller van Beady Eye en dan naar Instant Karma

AFGIFTE PERSOONSGEGEVENS TOEGESTAAN

Vandaag publiceerde staatssecretaris Teeven van Justitie zijn zgn. speerpuntenbrief auteursrecht. Daarin staat dat rechthebbenden meer mogelijkheden krijgen om civielrechtelijk op te treden tegen partijen die met illegaal aanbod de markt verstoren. Het downloaden van auteursrechtelijk beschermd werk uit illegale bron wordt daarom onrechtmatig, maar niet strafbaar. De handhaving richt zich op websites en diensten en niet op consumenten die af en toe bestanden up- en downloaden. Consumenten hoeven niet bang te zijn voor criminalisering. Dat klopt als je iets niet strafbaar stelt. Maar ook langs civielrechtelijke weg kunnen de gevolgen fors zijn. In de brief valt ook te lezen dat er wettelijke waarborgen komen die ervoor zorgen dat rechthebbenden geen afgifte van persoonsgegevens kunnen afdwingen van consumenten die op beperkte schaal up- en downloaden. Maar daar wordt dan aan toegevoegd: "Afgifte mag alleen aan de orde zijn als de rechter heeft vastgesteld dat iemand zich schuldig heeft gemaakt aan grootschalige auteursrechtinbreuken en als het niet mogelijk is gebleken om de websitebeheerder of de hosting provider effectief aan te spreken." Kortom, consumenten kunnen ook onrechtmatige handelen en worden gedwongen persoonsgegevens af te staan. Vervolgens zullen rechthebbenden eisen:
1. een verbod op verdere inbreuken
2. een dwangsom voor iedere nieuwe overtreding, en
3. een schadevergoeding.

AUTEURSRECHT: REGISTREREN OF NIET?

Het is niet nodig je muziek ergens te registreren om auteursrecht te krijgen. Auteursrecht heb je automatisch zodra je iets maakt dat een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en dat in een tastbare vorm is neergelegd, zoals een geluidsopname. Toch maken veel muzikanten zich ongerust: hoe moet dat dan als iemand zegt dat hij de maker is van mijn werk? Om dat te voorkomen kan je muziek registreren, je hebt dan een bewijs. Dat kan bijvoorbeeld door je werken bij de belastingdienst of een notaris te deponeren, een andere mogelijkheid is per post een gesloten enveloppe aan jezelf sturen met daarin partituren of opnamen, en die ongeopend te bewaren. Wat ook kan is je werken registreren bij het Benelux Bureau voor Intellectuele Eigendom . Aan sommige manieren van registreren zijn kosten verbonden.
In de Verenigde Staten werkt het anders. Ook daar ontstaat auteursrecht automatisch, maar depot bij belastingdienst of een brief aan jezelf versturen noemen ze daar “poor man’s copyright”. Het is daar gebruikelijk om je werken te registreren bij de US Copyright Office. Zonder die registratie kan je namelijk geen rechtszaak beginnen. Dit geldt overigens alleen voor werken van Amerikaanse oorsprong.

Wat is plagiaat (3)?

Is alle muziek plagiaat? Kijk hier

Waarom heet auteursrecht auteursrecht?

Als je je eigen liedjes schrijft worden die beschermd door auteursrecht. Waarom heet het dan niet componistenrecht of muziekrecht? Zoals alles heeft dit een historische achtergrond. Eeuwen geleden is de boekdrukkunst uitgevonden, waardoor geschriften vermenigvuldigd en verspreid konden worden. Het recht toen was bedoeld voor drukkers en uitgevers en diende een commercieel belang. Het heette toen kopijrecht. Later kwam de auteur – de schrijver dus - zelf in beeld en ging het steeds meer om de bescherming van zijn creatieve prestatie. Toen is het auteursecht gaan heten. Gaandeweg is het auteursrecht uitgebreid van letterkunde tot kunst en wetenschap. In het Engels wordt auteursrecht overigens nog steeds copyright genoemd.

"FINANCIËLE BLACKBOX" IN DE AUTEURSRECHTENWERELD

Muziekuitgevers trekken aan de touwtjes bij Buma/Stemra, componisten zijn nauwelijks te bekennen. Lees verder in de Volkskrant van 16 februari

WAT IS PLAGIAAT (2)?

Voor het vaststellen van plagiaat gaat het om akkoordenschema's en melodielijnen. Wat betekent het concept? Luister eens naar het prachtige MacCarthur Park van Richard Harris (1968) en de rommel uit 1976 van John Miles Music

WAT IS EEN MUZIEKUITGEVER?

Een muziekuitgever gaf vroeger bladmuziek uit. Toen daar niet zoveel meer aan te verdienen viel, ging die zich richten op de promotie van songwriters. Hij probeert ervoor te zorgen dat er covers worden gemaakt en dat songs worden gebruikt als (achtergrond)muziek in tv-programma's en films. Ook draagt hij zorg voor controle op de inning van auteursrechten. Hij verlangt daar wel een tegenprestatie voor, nl. een deel van de opbrengst van de rechten, soms tot 1/3 daarvan.

Uitslag enquete auteursrecht

VillaMusicRights heeft een enquete gehouden over de bekendheid onder componisten met auteursrecht. De uitslag vind je hier.

WAT IS PLAGIAAT?

Plagiaat is het overnemen van het werk van iemand anders, waarbij de indruk wordt gewekt alsof het een eigen, oorspronkelijk werk betreft van degene die plagiaat pleegt. In de muziek wordt het meestal beoordeeld aan de hand van het akkoordenschema en de melodielijn. Een bekend geval is
My Sweet Lord van George Harrison dat opvallende overeenkomsten zou vertonen met het nummer He's so fine van The Chiffons. Harrison verloor de rechtszaak, maar kocht later de rechten van het nummer op.

Van recenter datum is debeweerde overeenkomst tussen Creep van Radiohead en The air that I breathe van de Hollies . Het nummer is overigens niet van de Hollies maar van Albert Hammond en Mike Hazlewood .

Zowel in het geval van George Harrison als van Radiohead kan je je afvragen wat de overeenkomst is.

Omgekeerd wordt in sommige gevallen aangenomen dat er geen sprake is van plagiaat, terwijl de overeenkomsten manifest zijn. Welk nummers hoor je hier en welk nummer hoor je hier terug?

WAT IS AUTEURSRECHT?

Wat is auteursrecht?

Auteursrecht geeft de maker zeggenschap over de exploitatie van zijn composities en songteksten. Hij kan bepalen of een werk mag worden openbaar gemaakt of vastgelegd en gereproduceerd en kan daarvoor een vergoeding verlangen.

Auteursrecht hoef je niet aan te vragen of te regelen. Auteursrecht onstaat zodra je iets hebt gemaakt en het waarneembaar is. Dat moet dan wel een eigen, oorspronkelijk karakter hebben.

RECHTENOVERDRACHT IN DE PRAKTIJK

>Op Di, 4 januari, 2011 3:35 pm schreef ....:

Hallo,gelukkig Nieuwjaar. Mijn naam is ......., componist van meer dan 390 liedjes,misschien kan ik iets betekenen voor Jullie

> Beste ....,

Ook een gelukkig Nieuwjaar. Ik zag op de bijgevoegde lijst dat je lid bent van SABAM en dus je rechten hebt overgedragen. Wij faciliteren uitsluitend componisten die hun eigen rechten beheren. Mocht je nog mensen kennen die hun eigen rechten willen beheren, dan horen wij dat graag.

Groetjes,
Oxana

> Op Do, 6 januari, 2011 11:29 am schreef ....:
Hallo Oxana, Leg dat eens even uit?Ik doe met de liedjes wat ik wil toch.Zeker met nieuwe.Grüsse von ....


Beste .....,

Bij alle collectieve organisaties sluit je een exploitatie-overeenkomst. Dat wil zeggen dat zij namens jou je rechten gaan exploiteren. Daartoe moet je je rechten overdragen. Dat staat ook in de statuten van SABAM (artikel 10). Het gevolg hiervan is dat niet jij maar SABAM toestemming moet verlenen voor de uitvoering van je muziek, zelfs al je je eigen werk uitvoert.

Groetjes,
Oxana