TOEZICHT OP BUMA/STEMRA NAAR NMa?

Het Tweede Kamerlid Kees Verhoeven van D66 wil het toezicht op Buma/Stemra opdragen aan een nieuw te vormen toezichthouder, waarin NMa, OPTA en de Consumentenautoriteit worden ondergebracht. Verhoeven vindt dat het bestaande toezicht door het College van Toezicht Auteursrechten te weinig voorstelt.

De NMa is opgericht om de concurrentie te vergroten op markten waar marktwerking mogelijk is, waardoor keuzevrijheid en een betere prijs-kwaliteitverhouding voor de consument worden bewerkstelligd. Daarvoor was al de OPTA opgericht om toezicht te houden op de liberalisering van sectoren die voorheen werden gekenmerkt door een overheidsmonopolie, nl. die van post en telecommunicatie. Om nieuwe aanbieders een kans te geven en concurrentie tot stand te brengen, moesten tarieven en toegang tot markten worden gereguleerd. De Consumentenautoriteit is bedoeld voor collectieve consumentenbescherming. Het kabinet heeft besloten deze toezichthouders te laten fuseren, omdat hun werkterreinen gedeeltelijk overlappend zouden zijn.

Het voorstel van D66 om het toezicht op Buma/Stemra onder te brengen bij de nieuw te vormen toezichthouder verdient sympathie. De roep om stevig toezicht op Buma/Stemra is tenslotte niet van vandaag of gisteren en heeft vooral te maken met wangedrag van een organisatie tegenover haar eigen leden en tegenover haar gebruikers (omroepen, winkels, etc.). Toch is het niet logisch.
Zoals gezegd is de NMa bedoeld voor algemeen markttoezicht en de OPTA voor specifiek toezicht op één markt. Buma/Stemra onder dit toezicht brengen veronderstelt dus dat er op de markt voor de exploitatie van auteursrechten ofwel marktwerking bestaat of dat dit een sector is die geliberaliseerd wordt of moet worden. Dat is niet het geval. De overheid heeft nooit aangegeven een dergelijke markt te willen bevorderen. Naar mijn idee zou dat nu juist wel moeten gebeuren. Buma/Stemra heeft een feitelijk monopolie: deze organisatie heeft als enige een vergunning om te mogen bemiddelen bij de exploitatie van auteursrechten. Daar wringt de schoen. Monopolies kunnen markttoegang belemmeren, vrije prijsvorming tegengaan en innovatie in de weg staan.
Het lijkt mij zinvol als de overheid concurrentie gaat stimuleren door alternatieven als Creative Commons en VillaMusicRights nadrukkelijker onder de aandacht te brengen.