FLEXIBEL RECHTENBEHEER

Enige jaren geleden werd het begrip Flexibel Rechtenbeheer gelanceerd. Het maakt deel uit van een richtlijn van de Europese Unie en houdt in dat rechthebbenden kunnen kiezen om al of niet openbaarmaking, reproductie of verschillende exploitatievormen uit te zonderen (omroep, online, winkels etc.) van exploitatie door collectieve beheersorganisaties, zoals Buma/Stemra en Sena. Kort gezegd: de makers moeten bepaalde rechten kunnen uitzonderen en individueel beheren, of het beheer van die rechten geheel of gedeeltelijk toevertrouwen of overdragen aan een andere (buitenlandse) beheersorganisatie of op een andere manier organiseren. Dit past allemaal bij de plicht die rechtenorganisaties hebben om transparant te zijn.

Buma/Stemra maakte flexibeler rechtenbeheer enkele jaren geleden mogelijk. Daarbij werden rechthebbenden in staat gesteld de exploitatie van hun auteursrechten in vijf verschillende categorieën uit te sluiten. Het gaat om concerten, radio en tv, achtergrondmuziek (winkels en cafés), geluidsdragers (cd’s) en online (streaming etc.). Ook wordt het om mogelijk om muziek zelf van licenties te voorzien.

Anders dan B/S heeft de naburige-rechtenorganisatie SENA weinig aan dit thema gedaan. Op hun website treffen wij de volgende passage aan: Flexibel rechtenbeheer. Hierdoor hebben rechthebbenden het recht om Sena te machtigen om de Sena rechten voor hen te beheren voor de grondgebieden van hun keuze. Meer is daarover niet te vinden.

Tja. We kunnen dit jammer noemen, maar het gaat natuurlijk om het volgende. Niet alleen rechthebbenden hebben belang bij transparantie. Dat geldt ook voor gebruikers zoals omroepen en horeca. Stel, dat bedrijf X graag muziek wil laten horen van een “flexibele” componist en op dat punt met hem of haar een deal sluit. Dan kan bedrijf X toch lastig gevallen worden door SENA. Iedere muziekgebruiker die dat van tevoren weet, denkt: laat maar zitten.

Zo is flexibel rechtenbeheer niet bedoeld.

Mr Koos Kalkman

 

Als schrijver van muziek kun je ervoor kiezen lid te worden van een collectieve beheersorganisatie zoals Buma/Stemra of Sabam. Je tekent dan een exploitatiecontract met zo’n organisatie. Een contract heeft altijd twee kanten: het geeft rechten en verplichtingen. Dat is ook zo als je iets koopt. De verkoper levert iets, geeft jou het eigendom en staat in voor de deugdelijkheid van het product, jij betaalt en neemt het in ontvangst. Zo gaat het ook met een exploitatiecontract. Aan Buma/Stemra of Sabam draagt de auteur de rechten over van zijn muziek, niet alleen van bestaand repertoire, maar ook van toekomstig repertoire. Die organisaties exploiteren  en handhaven de rechten, waar ook ter wereld.  In de praktijk geven zij dus toestemming of weigeren zij toestemming  te geven om jouw muziek openbaar te maken of te verveelvoudigen, stellen zij  de voorwaarden vast en treden op tegen inbreuken op het muziekauteursrecht. Als tegenprestatie verplichten Buma/Stemra en Sabam zich de ontvangen gelden te betalen aan de aangesloten muzikanten. Als componist sta je er bovendien voor in dat je echt helemaal zelf beschikt over alle rechten en is het  je verboden handelingen te verrichten die de schijn of indruk wekken dat je zelf of een ander dan Buma/Stemra of Sabam de muziekauteursrechten op het repertoire exploiteren en handhaaft. Kortom, Buma/Stemra en Sabam treden in jouw plaats en als componist heb je dus niets meer over je muziek te vertellen. Als je een openluchtconcert wilt geven moet je toestemming vragen om je eigen nummers te mogen spelen, hetzelfde geldt voor het opnemen van een CD in eigen beheer.